Η διαδικασία της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης βασίστηκε σε θεμελιώδεις αξίες όπως η ειρήνη, η δημοκρατία, η ελευθερία και η αποδοχή. Ωστόσο, οι αξίες αυτές βρίσκονται σε κίνδυνο λόγω των κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων, του βίαιου εξτρεμισμού και της έλλειψης εμπιστοσύνης στις δημοκρατικές διαδικασίες. Ο ρόλος της εκπαίδευσης και της κατάρτισης στην πολιτότητα είναι πολύ σημαντικός για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων. Ωστόσο, σύμφωνα με την Έκθεση του Δικτύου Eurydice ‘Citizenship Education at School in Europe 2017’, φαίνεται ότι η πολιτότητα αντιμετωπίζεται κυρίως σε γνωστικό επίπεδο ως μέρος του προγράμματος μαθημάτων στο πλαίσιο της εκπαίδευσης και αξιολόγησης (γνώση των θεσμών του πολιτικού συστήματος, της περιβαλλοντικής συνείδησης, της ανάλυσης των θεμάτων που συζητούνται στην κοινωνία κλπ.).
Η προσέγγιση αυτή, σύμφωνα μα την έκθεση, επικεντρώνεται κυρίως στις γνώσεις και τις δεξιότητες παρά στην συμπεριφορά/στάση. Ωστόσο, για να μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη αυτή τη στιγμή είναι πολύ σημαντικό να επικεντρωθούμε στην συμπεριφορά/στάση και να εντάξουμε ενεργά τους μαθητές ώστε να συμμετέχουν σε όλη την διαδικασία.
Το πρόγραμμα έχει σαν στόχο να παρουσιάσει την διαλεκτική μέθοδο στη σχολική εκπαίδευση ως βασικό χαρακτηριστικό που προάγει την ενεργό συμμετοχή των μαθητών σε μια δημοκρατική κοινωνία με την υποστήριξη των θεατρικών τεχνικών. Η διαλεκτική μέθοδος δεν προάγει μόνο την κριτική σκέψη των μαθητών αλλά δίνει τη δυνατότητα σύνδεσης της καθημερινής ζωής με ευρύτερες ιδέες και αξίες (όπως είναι ο ανθρωπισμός, η δικαιοσύνη, η ελευθερία, κλπ.) που είναι θεμελιώδη. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, ιδιαίτερα για την σημερινή κοινωνία η οποία εξαιτίας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης «βομβαρδίζεται» με τεράστια ποσότητα πληροφοριών μαζί με μια πολύ περιορισμένη ικανότητα κατανόησης και ανάλυσης των πληροφοριών.
Σύμφωνα με την προαναφερόμενη έκθεση του Eurydice, η πολιτότητα επικεντρώνεται σε τέσσερις τομείς δεξιοτήτων : (i) αποτελεσματική και εποικοδομητική επικοινωνία/αλληλεπίδραση με τους άλλους (ii) κριτική σκέψη (iii) να ενεργεί κάνεις με κοινωνικά υπεύθυνο τρόπο (iv) να ενεργεί κάνεις δημοκρατικά.
(i) Η διαλεκτική μέθοδος βασίζεται στην αποτελεσματική και εποικοδομητική επικοινωνία/αλληλεπίδραση με τους άλλους. Βασίζεται στην επικοινωνία/αλληλεπίδραση και την ακρόαση και προάγει το διάλογο με βάση τις ιδέες και όχι με βάση τα στοιχεία μόνο.
(ii) Η διαλεκτική μέθοδος υποστηρίζει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη μέθοδο το συλλογισμό και την ανάλυση. Προάγει την κριτική σκέψη επειδή καλεί τους μαθητές να επιχειρηματολογήσουν και να συνδέσουν τις καθημερινές πληροφορίες/γεγονότα με ευρύτερες ιδέες και αντιλήψεις, να κάνουν συσχετισμούς προς την αναζήτηση της πραγματικής ουσίας των αξιών μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Ολόκληρη η μέθοδος βασίζεται στην βαθμιαία ανακάλυψη της αλήθειας.
(iii) Ενεργώντας με ένα κοινωνικά υπεύθυνο τρόπο. Στόχος της διαλεκτικής μεθόδου είναι να δώσει τη δυνατότητα βαθύτερης κατανόησης των εννοιών και θεμελιωδών αξιών. Βασίζεται στην προσέγγιση της ουσίας των γνώσεων και άρα δίνει τη δυνατότητα βαθύτερης κατανόησης εννοιών όπως «δικαιοσύνη», «ανθρώπινα δικαιώματα». Επίσης, η διαλεκτική μέθοδος, είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος για την προσέγγιση του ανθρωπισμού που ορίζεται ως η «δυνατότητα των ανθρώπινων όντων να πάρουν ηθικές αποφάσεις που βασίζονται στην κατανόηση, το ενδιαφέρον για τους συνανθρώπους και τη φιλοδοξία τους για τη γενική πρόοδο της ανθρωπότητας». Ο ανθρωπισμός αποτελεί τη βάση για να αναπτυχθεί ο σεβασμός για τους άλλους ανθρώπους.
(iv) Ενεργώντας δημοκρατικά. O διάλογος, σε αντίθεση με την προπαγάνδα, τον λαϊκισμό ή τις ψευδείς ειδήσεις, είναι μια από τις σημαντικότερες αρχές της δημοκρατικής συμμετοχής. To πρόγραμμα έχει παρόμοιες προτεραιότητες με αυτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Διακήρυξη του Παρισιού (2015) ζήτησε την ανάληψη δράσης σε Ευρωπαϊκό, εθνικό περιφερειακό και τοπικό επίπεδο για την ενίσχυση του ρόλου της εκπαίδευσης στην προώθηση της πολιτότητας και των κοινών αξιών της ελευθερίας, της αποδοχής και της μη-διάκρισης. To πρόγραμμα θέτει επί τάπητος δύο συγκεκριμένους στόχους:
i) Την ενίσχυση της απόκτησης κοινωνικών και πολιτικών δεξιοτήτων, την προώθηση της γνώσης, την κατανόηση και οικειοποίηση των αξιών και των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Το πρόγραμμα έχει στόχο να ενισχύσει την βαθιά κατανόηση των αξιών και των θεμελιωδών δικαιωμάτων μέσω μια πολύ δυναμικής μεθοδολογίας η οποία βασίζεται στην αλλαγή της νοοτροπίας και όχι μόνο σε μια γνωστική βάση.
ii) Ενίσχυση της κριτικής σκέψης και του γραμματισμού στα μέσα μεταξύ των μαθητών, των γονέων και του εκπαιδευτικού προσωπικού. Η κριτική σκέψη (μαζί με τη λογική, την ανάλυση και την εξακρίβωση) είναι η βάση της διαλεκτικής μεθόδου, άρα, για λόγους που αναλύθηκαν παραπάνω, η χρήση της διαλεκτικής μεθόδου είναι η πιο κατάλληλη για την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης για τους μαθητές και για τους εκπαιδευτικούς.